Na 85 jaar in het leven te hebben gestaan, lijkt de Radboud Universiteit (RU) rondom haar lustrum haar grenzen naar beneden bij te stellen.

De Radboud Universiteit te Nijmegen wil graag een studentgerichte universiteit zijn. Prachtig lijkt mij, als student van diezelfde universiteit. Maar wordt daarmee het onderzoek en de kwaliteit daarvan niet uit het oog verloren? Met het lustrum in het vooruitzicht lijkt het daar wel op .

Wat is het geval? Gisteren gaf de RU een persbericht uit waarin wordt aangegeven dat studenten van de universiteit een onderzoek zullen verrichten naar de grenzen die jongeren aan hun eigen gedrag stellen. Een actueel thema, zo wordt geschreven, want jongeren geven zich steeds vaker over aan criminaliteit, alcoholmisbruik en drugsgebruik (vanwaar het onderscheid tussen gebruik en misbruik?) en vechtpartijen. Die grenzen van het betamelijke dienen dus onderzocht te worden en in het kader van het jubileum van deze student-gerichte universiteit wordt door studenten een onderzoek uitgevoerd naar de grenzen die jongeren zichzelf stellen.

Jammer. In haar streven de student op de voorgrond te plaatsen verliest de universiteit op deze manier de kwaliteit van haar onderzoek uit het oog. Vanzelfsprekend zullen deze studenten onder supervisie van een ervaren onderzoeker staan, maar hoe studentgericht is het dan eigenlijk nog? Bovendien, het genoemde onderzoek wordt via een internet-enquête uitgevoerd. Iedereen kan aangeven tussen de 12 en 18 jaar oud te zijn (inclusie-criterium van het onderzoek) en kan op die manier ook deelnemen aan het onderzoek wanneer ze geheel niet tot de populatie behoren. Controle hierop lijkt me niet mogelijk.

In andere woorden, het is in dit onderzoek volledig onduidelijk hoe de steekproef zich tot de populatie verhoudt. Een bijzonderlijk kwalijke zaak in (sociaal) wetenschappelijk onderzoek. Ik weet niet precies op welke manieren voor de website van het onderzoek reclame gemaakt zal gaan worden, maar het lijkt mij niet te verwachten dat bijvoorbeeld leerlingen van alle schooltypen en -niveaus goed vertegenwoordigd zullen zijn. De stevige lengte van de enquête draagt hier waarschijnlijk ook niet aan bij.

Een andere, maar enigszins vergelijkbare, kwestie is dat een internet-enquête niet kan uitsluiten, dat alleen mensen (/jongeren) deelnemen, die graag een positief beeld van zichzelf laten zien. Of anders gezegd: jongeren die zelf ook wel aanvoelen dat hun gedrag niet door iedereen geaccepteerd wordt, zullen óf sociaal-wenselijke antwoorden geven, óf simpelweg niet meedoen wat misschien nog wel erger is. In ander enquête-onderzoek is dat uiteraard ook een probleem, maar dan is veelal wel duidelijk hoeveel mensen en welke mensen weigerden deel te nemen.

Waar de onderzoeker ook geen controle over heeft, is de manier waarop mensen zijn enquête invullen: doen ze dit alleen, met een groep medeleerlingen om hen heen, thuis of vanuit een vol café? Het ligt voor de hand dat deze omstandigheden tot andere antwoordpatronen leiden: zijn leerlingen nog wel zo eerlijk met hun vrienden om hen heen? Halen ze de scherpe kantjes van hun antwoorden af, of zullen ze juist overdrijven om stoer te doen?

Wanneer de universiteit en haar studenten dus resultaten van dit onderzoek presenteren, dan is geheel niet duidelijk op wie die resultaten betrekking hebben. Ik ben benieuwd welke resultaten uiteindelijk gepresenteerd zullen worden, maar ik houd mijn hart vast voor deze wetenschappelijke exercitie van deze studentgerichte universiteit …